Als tiener ben ik geopereerd aan mijn benen waardoor ik een tijdje met twee benen van mijn heupen tot mijn tenen in het gips en dus in een rolstoel zat. Toen werd ik er mij voor het eerst bewust van dat mensen verwachtingen en oordelen hebben.

Het kwam regelmatig voor dat mensen over mijn hoofd heen aan mijn moeder vroegen wat mij mankeerde. Het verbaasde mij hoe onbekende mensen zomaar op straat mijn moeder daarvoor aanspraken. Uit het gesprek bleek vervolgens vaak dat ze dachten dat ik een zwaar ongeluk gehad had, dat was blijkbaar de verwachting die ze hadden op basis van wat ze zagen.

Daarnaast irriteerde het mij vooral als het bekende mensen waren die dit aan mijn moeder vroegen. Waarom vroegen ze niet gewoon aan mijzelf hoe het met mij ging en wat er gebeurd was. Blijkbaar dachten ze dat ik, omdat ik niet kon lopen, ook niet meer kon praten. Dit zeggende realiseer ik mij dat ik hier nu zelf ook een oordeel heb, want ik weet natuurlijk welke verwachting die mensen hadden.

Aan mij in die rolstoel kon je heel duidelijk zien dat er iets aan de hand was. Het was ronduit lastig om met die rolstoel door gebouwen te rijden en mensen waren ook behulpzaam als ik bijvoorbeeld de lift in moest. Een verwachting leidt vaak tot een oordeel of actie. Als mensen verwachten dat je niet makkelijk kunt bewegen, dan denken ze dat je hulp nodig hebt (het oordeel) en ze gaan je ongevraagd helpen (de actie).

Soms kun je echter niet aan de buitenkant zien dat iets jou beperkt. Bijvoorbeeld als je burn-out bent of een vervelende ziekte hebt. Dit beperkt je, maar mensen weten dat niet en verwachten dan bijvoorbeeld dat je kunt staan in de trein, terwijl dit te zwaar voor je is. Of ze verwachten dat je naar de kerstborrel in dat gezellige drukke café komt, terwijl je daar helemaal op leeg loopt. Zelf ben ik redelijk sensitief en van dat drukke café word ik niet echt heel blij. Dus als ik dan na een half uurtje zeg dat ik weg ga wordt er al snel geoordeeld dat ik ongezellig ben of geen interesse in anderen heb.

Je wilt er natuurlijk niet altijd mee te koop lopen dat je iets niet kunt, maar als je dat niet duidelijk uitspreekt volgen vervolgens de oordelen van de mensen om je heen. Soms wil je zelf er ook nog niet aan dat je beperkt wordt en zitten je eigen verwachtingen en oordelen over jezelf je in de weg.

Het is belangrijk om je grenzen te bewaken, zeker als iets jou beperkt. Je mag daar ook naar anderen heel duidelijk over zijn. Spreek ook uit welke hulp je eventueel nodig hebt en wat je verwacht van anderen. En wees vooral niet bang voor eventuele reacties van anderen. Als jij duidelijk bent mag een ander daar best een oordeel over hebben, maar dat zegt dan meer over de ander dan over jou.